Ook Nederland moet zich voorbereiden: 'Drones vormen een groeiend probleem'

De Deense justitieminister Peter Hummelgaard sprak donderdag van een "hybride aanval". Volgens hem was het doel om angst te zaaien door de luchtvaart te verstoren. De Europese Commissie verdenkt Rusland van het drone-incident, na eerdere schendingen in Estland en Polen. Denemarken zegt zelf geen bewijs te hebben dat de Russen erachter zitten. Maar voor de Deense regering is wel duidelijk dat ze "afkomstig zijn van een professionele partij", zei defensieminister Troels Lund Poulsen.

Defensiespecialist Bart van den Berg van instituut Clingendael hoopt dat mensen voorzichtig blijven met vingerwijzen. "Er hebben nu een paar incidenten plaatsgevonden waar Russen bij betrokken zijn, zoals in Polen en Estland, maar dat betekent niet dat bij de volgende incidenten de Russen er ook automatisch achter zitten."

Van den Berg heeft het idee dat dit soort incidenten vaker voorkomen en het aantal incidenten zal blijven toenemen. "In algemene zin ga je meer drones zien. Dan is het ook logisch dat je meer incidenten gaat zien."

"De technologische ontwikkelingen van drones gaan razendsnel", vult Defensiewoordvoerder Laurens Bos aan. Ze zijn makkelijk te gebruiken, goedkoop en breed verkrijgbaar. Sommige drones kunnen ook veel gewicht tillen. "Dat maakt ze nuttig voor civiele toepassingen, maar in verkeerde handen vormen ze een serieus risico voor de veiligheid. Het is duidelijk dat drones een groeiend probleem vormen."

Drones kunnen op verschillende manieren ingezet worden: om beveiliging te testen, te spioneren of om onrust te zaaien onder de bevolking. "Steeds meer landen kunnen dit gaan doen", benadrukt Van den Berg. Rusland is lang niet het enige land dat veel in drones investeert. "Heel veel landen bouwen dit nu op." Zo leggen allerlei landen grote dronereserves aan.

Van den Berg ziet geen concrete aanleiding om te zeggen dat we dit soort droneacties direct in Nederland zullen gaan zien. "Maar ik denk wel dat je er rekening mee moet houden en scenario's op tafel moet leggen."

"Afhankelijk van de locatie zijn verschillende partijen aan zet", zegt Bos. Zo zijn luchthavens in eerste instantie verantwoordelijk voor de detectie van drones in de omgeving. "Het is aan de marechaussee of de politie om daarop te acteren, bijvoorbeeld door de dronepiloot te achterhalen", zegt een woordvoerder van de marechaussee.

Hij bevestigt dat met de toename van het aantal drones de dreiging toeneemt. "Dat is gewoon een risico op een luchthaven, dus daar houden we ons al enige tijd mee bezig." Daar worden "zichtbare en onzichtbare" maatregelen tegen genomen. Maar hij kan niet vertellen wat ze exact doen. "We willen de tegenpartij niet slimmer maken."

Luchthaven Schiphol heeft een systeem dat vogels kan detecteren. Dat systeem kan ook ingezet worden tegen drones, weet voorzitter Meiltje de Groot van de Nederlandse Vereniging van Luchthavens. Het lijkt haar goed als de Nederlandse overheid op grote schaal in dit soort systemen gaat investeren.

Maar met detectie ben je er nog niet. Hoe maak je de drone onschadelijk? Van den Berg benadrukt dat het best lastig is om goede maatregelen te treffen. Neerschieten kan bijvoorbeeld niet zomaar, want dat is gevaarlijk in de buurt van een vliegveld. Hetzelfde geldt voor het verstoren van de communicatie van de drone, want een zogeheten jammer kan ook problemen opleveren voor andere communicatie. Daarom kan hij zich voorstellen dat bij gevaar snel gekozen wordt voor het sluiten van het luchtruim. "Dat is heel logisch als je niet weet wat het is en het een gevaar voor vliegverkeer is", zegt De Groot. "Het komt natuurlijk relatief weinig voor, maar het wordt wel steeds actueler."

De Groot benadrukt dat het belangrijk is om breder te kijken dan naar luchthavens, zoals naar steden of kwetsbare energiecentrales. "Nu het zo dichtbij komt, moet je de weerbaarheid van de civiele maatschappij ook beter organiseren", vindt zij. "Het onderwerp leeft bij luchthavens heel erg. Maar we hebben nog niet echt de tools om overal oplossingen voor te vinden."

Van den Berg vindt ook dat we ons moeten voorbereiden. Zo moeten organisaties in vitale sectoren, zoals het spoor, de luchtvaart en de energiesector, letterlijk draaiboeken hebben wat drones betreft. "Stel: er hangt een drone boven je locatie. Wat mag je ertegen doen en wie ga je bellen?" Dat staat volgens hem nog in de kinderschoenen. "We moeten erkennen dat de wereld grimmiger aan het worden is en dat heeft echt wel gevolgen voor Nederland."

Bron: https://www.nu.nl/buitenland/6370293/ook-nederland-moet-zich-voorbereiden-drones-vormen-een-groeiend-probleem.html